Năm 1964, đại uý Hà Hiếu được bổ sung vào đoàn chuyên gia quân sự sang Lào công tác. Từ ngày ba lên đường chiến đấu, không một thông tin, không một bức thư nào được gửi về cho gia đình. Mãi đến năm 1967, một đồng đội cũ của liệt sĩ Hà Hiếu ghé qua báo tin “bố của cháu hy sinh rồi”. Liệt sĩ Hà Hiếu hy sinh năm 1965 tại mặt trận phía Tây.

Nén nhang cho người liệt sĩ sau 47 năm

Ngày cha mất, con gái lớn Hà Thị Song Hương mới 4 tuổi. Sau cô còn em gái 2 tuổi, em trai được 3 tháng tuổi. Suốt những năm tháng sau chiến tranh, trong ngôi nhà nhỏ, 4 mẹ con cô vẫn đau đáu câu hỏi không biết chồng mình, ba mình đang nằm nơi đâu trên nước bạn Lào.

Lần theo các thông tin của đồng đội nói về việc đơn vị đóng quân ở Sầm Nưa, gia đình phán đoán khu vực liệt sĩ Hà Hiếu hy sinh là tại Thượng Lào, và nếu được quy tập về thì sẽ nằm tại tỉnh Điện Biên. Gia đình theo dõi sát sao thông tin các liệt sĩ được quy tập về từ Lào, gửi thư lên Cục chính sách Bộ quốc phòng, nhờ người hỏi ở chuyên mục “Nhắn tìm đồng đội”… nhưng tất cả đều không có hồi âm. Gần đây nhất, gia đình đã đăng kí chương trình “Trở về từ kí ức”, làm đơn đề nghị Hội Hỗ trợ gia đình liệt sỹ Việt Nam giúp đỡ nhưng cũng chưa tìm được.



Dù hy vọng ngày càng mong manh nhưng gia đình cô Hương chưa khi nào từ bỏ quyết tâm tìm được mộ cha. Cô tiếp tục tìm kiếm thông tin liên quan đến việc đưa hài cốt các liệt sĩ trở về từ Lào và tin tức về mối quan hệ Việt - Lào trên internet. Qua đó cô gặp ông Nguyễn Tử Lạc, nguyên đại tá đoàn 959, và được giới thiệu gặp thêm được 3 đồng đội của liệt sĩ Hà Hiếu.
Theo lời kể của đồng đội trực tiếp chôn cất Hà Hiếu, liệt sĩ hy sinh do bị quân Phỉ Vàng Pao phục kích. Đơn vị đã mai táng ở Khăng Khay – Xiêng Khoảng, dưới chân núi Phu Khe, cách khu chuyên gia ở vài trăm mét để đồng đội tiện chăm sóc phần mộ. Ông Nguyễn Tử Lạc khẳng định, 90% phần mộ liệt sĩ Hà Hiếu đã được đưa về Nghệ An, vì chỉ có đường 7 từ Xiêng Khoảng về Nghệ An là gần nhất.
 
Gia đình tìm đến đội quy tập hài cốt liệt sĩ Nghệ An thì được biết tất cả phần mộ của quân tình nguyện Việt Nam và chuyên gia quân sự đã đưa về Nghĩa trang quốc tế Việt -  Lào (Anh Sơn). Giữa hàng nghìn ngôi mộ, mà đa số là vô danh, cơ hội tìm thấy mộ cha mình với cô Hương thật mỏng manh.


Ảnh liệt sĩ Hà Hiếu và những kỷ vật còn lại.

Nhưng trời không phụ lòng người. Qua báo chí, cô Hương biết đến trang nghĩa trang liệt sĩ trực tuyến trên mạng internet (http://trian.go.vn). Cô tìm thấy tại trang thứ 948 có tên liệt sĩ Hà Huy Hiếu tại Nghĩa trang Quốc tế Việt Lào (Anh Sơn). Tất cả các thông tin về ngày sinh, quê quán, đơn vị, ngày hy sinh đều trùng khớp, chỉ duy nhất tên đệm “Huy” là không thực khớp. Vừa mừng vừa lo, cô gửi thông tin cho ban quản lý dự án nhờ xác minh lại thông tin. Không lâu sau, gia đình cô đã nhận được tin vui, liệt sĩ Hà Huy Hiếu trong danh sách trên nghĩa trang liệt sĩ trực tuyến đúng là liệt sĩ Hà Hiếu.

Sau 47 năm trời xa cách, những người con mới lần đầu được thắp nén hương cho cha. Cô Hương trào nước mắt khoe với cha “em út Hà Việt Hùng là em trai”, thủ thỉ than thở “sao ba không cho biết sớm ba nằm ở đâu” và hứa “tháng 10 âm lịch này chị em chúng con sẽ đón ba về với mẹ”.

Phan Anh

Theo dantri.com.vn